Redakcja
CC BY-NC-ND 2.5 PL
Ostatnie dwuwiecze charakteryzuje permanentna rewolucja technologiczna i poszerzanie granic sztuki, także w zakresie wykorzystania ekspresji nowych tworzyw bądź takich, które dotychczas uznawano za nieprzydatne w pracy artysty. Poszukiwania twórców bywają też ukierunkowane na nietypowe, zaskakujące zestawienia wykorzystywanych już wcześniej materiałów.
Niemal równolegle wyodrębniły się nowe obszary działalności artystycznej, ograniczające znaczenie materialnych artefaktów na rzecz ulotnych działań na pograniczu sztuk, które obejmują też realizacje z zakresu tak zwanych „nowych mediów”.
Jednocześnie ekspansji procesów kulturowych prowadzących do stopniowego zaniku myślenia historycznego i zacierania tradycyjnych znaczeń umownych, wiązanych również z materiałami wykorzystywanymi w sztuce, towarzyszą narodziny nowej symboliki współczesności.
Wszystkie te zjawiska znajdują odzwierciedlenie w nurcie twórczości artystycznej o inspiracjach metafizycznych, także w sztuce sakralnej i religijnej. Zostały one dostrzeżone przez Kościół instytucjonalny i spotkały się w dużej mierze z aprobatą, wyrażoną w postanowieniach Soboru Watykańskiego II, dokumentach okołosoborowych oraz w wypowiedziach papieży i teologów.
Artykuły zamieszczone w poprzednim tomie „Sacrum et Decorum” zwróciły uwagę na tematykę odnoszącą się do obszaru badań obejmujących wspomniane procesy. Obecny tom stanowi kontynuację zasygnalizowanych uprzednio wątków.
Tekst Karola Klauzy podejmuje rozważania na temat wartości piękna i sztuki współczesnej z perspektywy teologa i filozofa. Odniesienia do klasycznej metafizyki chrześcijańskiej w twórczości Christosa Mandziosa, twórcy funkcjonującego na pograniczu różnych dyscyplin artystycznych, prezentuje tekst Renaty Rogozińskiej, która z bogatego dorobku profesora wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych wybrała działania wykonane przez artystę na przestrzeni kilkunastu lat z przełomu XX i XXI wieku. W artykule Grażyny Ryby przytoczono przykłady wskazujące na poszukiwania we współczesnej sztuce sakralnej nowych form ekspresji i symboliki związanej z tradycyjnymi materiałami – brązem i szkłem, w odniesieniu do kształtowania przestrzeni granicznej w strefie wejścia do świątyni.
W dziale „Materiały” zamieszczono natomiast tekst Zofii Szot, w którym autorka dokonuje analizy cyklu pasyjnego lwowskiego artysty Danyły Mowczana. Twórca ten eksperymentuje z zastosowaniem akwareli w celu wyrażenia treści zarezerwowanych dla tradycyjnych form i technik malarstwa ikonowego. Dział „Miscellanea” zawiera tekst Macieja Zychowicza, rzeźbiarza, który snuje rozważania na temat materii i materiału w sztuce sakralnej z perspektywy artysty i swoich doświadczeń z realizacji własnych koncepcji aranżacji wnętrz kościelnych.
W bieżącym tomie „Sacrum et Decorum” zainicjowano też nowy wątek, w zasadzie nieobecny dotychczas w dyskursie współczesnej historii sztuki, jest nim zagadnienie obecności problematyki z zakresu twórczości sakralnej w nauczaniu artystycznym na poziomie szkoły średniej. Wprowadza go artykuł Małgorzaty Kierczuk-Macieszko, która w swoim tekście omawia obiekty rzeźbiarskie o tematyce religijnej zrealizowane w ostatnich dziesięcioleciach w kręgu pracowników, uczniów i absolwentów Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. C.K. Norwida w Lublinie.
Wydanie zamyka wspomnienie autorstwa Stanisława Sobolewskiego poświęcone zmarłemu niedawno profesorowi Stanisławowi Rodzińskiemu, wybitnemu twórcy sztuki sakralnej, który był także członkiem Rady Programowej naszego pisma.